Karst

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Lenar, resultau de l'acción de l'augua de plevia en as calsineras disolvendo a suya superficie.

O Karst ye un tipo de modelau que se forma por disolución de rocas solubles, a vegadas tamién con precipitación, tanto en superficie como en l'interior, fendo formas peculiars. O modelau karstico ye tipico d'as calsineras, dolomías y d'as evaporitas (chesos y atras).

O carbonato calcico ye insoluble en l'augua pura, pero soluble en l'augua acidificada. L'augua de plevia ye un poco acida por a presencia de dioxido de carbonio, y d'esta traza puet disolver o carbonato, tanto en superficie como cuan circula por as crebazas y canyos dentro d'a masa rocosa. A secuencia de reaccions embrecadas en a karstificación d'as calineras ye:

H2O + CO2 → H2CO3
CaCO3 → Ca2+ + CO32–
CO32– + H2CO3 → 2 HCO3
CaCO3 + H2CO3 → Ca2+ + 2 HCO3

Como resultau d'a disolución d'a superficie se formarán formas exokarsticas, y como resultau d'a circulación d'as auguas sotorranyas por canyos y crebazas se formarán as formas endokarsticas. Os chicoz canyos se convertirán en esplucas y simas.

A reacción de disolución ye reversible y en os puestos a on se produga perda de dioxido de carbonio por desgasificación u por l'acción d'organismos fotosinteticos o carbonato tornará a precipitar formando-se as calsineras travertinicas. A precipitación en puestos a on goteya l'augua fará que se formen as estalactitas y estalagmitas.


© MMXXIII Rich X Search. We shall prevail. All rights reserved. Rich X Search